Hoe authentiek ben jij?

A stranger approaching you in the street will in a second’s glance see you whole, size you up, place you in a way in which you cannot and never will, even though you have spent a lifetime with yourself….and therefore ought to know yourself best of all.

– Walker Percy

Op een dinsdagochtend komt Petra, een manager bij een logistiek bedrijf, bij H&G voor een ontwikkelgericht assessment. Zij loopt op kordate wijze ons kantoor binnen en spreekt tamelijk luid en met opgewekte toon tegen de testassistente: “Goedemorgen! Ik ben hier voor mijn assessment en ik ben er helemaal klaar voor!’’ Petra spreekt tijdens haar interview over de wijze waarop zij leidinggeeft aan medewerkers. Zij typeert haar stijl als “vooral coachend”. Dat vindt ze erg belangrijk: Mensen de ruimte en vertrouwen geven en bemoedigen. Haar belangrijkste kwaliteiten zijn wat haar betreft empathie, hulpvaardigheid en geduld. “Maar, wel met het oog op concrete resultaten he!” Na haar interview gaat Petra een rollenspel voorbereiden waarin zij gevraagd wordt leiding te geven aan een medewerker met een aantal zeer belangrijke sterktes. Echter, er zijn ook aandachtspunten die niet genegeerd kunnen worden. 

Tijdens het leidinggeven toont Petra gedrag dat te typeren is als ‘sturend’: Zij stelt onomwonden vast wat de problemen zijn; maakt helder waaraan eerst gewerkt dient te worden; maakt duidelijk dat zij commitment verwacht/eist en maakt afspraken over de wijze van voortgang bewaken en versnelt de voortgang wanneer zij daar een mogelijkheid toe ziet.

Gedrag dat zij niet laat zien betreft onder meer: Vragen naar de zienswijze, beleving en motivaties van de medewerker, reageren op non-verbaal gedrag (o.a. passief, overruled), checken of de boodschap aankomt en vragen wat de medewerker zelf al gedaan heeft of kan gaan doen om problemen op te lossen.

Zelfbewustzijn: intern en extern

Het verschil tussen haar persoonlijke ervaring van hoe zij leidinggeeft en haar feitelijke gedrag is opmerkelijk groot. Zo groot zelfs dat je Petra ervan zou kunnen gaan verdenken dat ze bewust een bepaald beeld heeft willen schetsen waarvan ze toch ook heus zelf wel weet dat het te mooi is. En toch is dat waarschijnlijk niet het geval. Ook is Petra geen uitzondering.

Tasha Eurich beschrijft in haar boek ‘Insight – The power of self-awareness in a self-deluded world’ diverse onderzoeksresultaten waaruit blijkt dat er geen enkele relatie bestaat tussen ons intern zelfbewustzijn (het kennen van je waarden, passies, patronen, wijze van reageren, etc.) en ons extern zelfbewustzijn (weten hoe anderen je zien). De meesten van ons -zo blijkt- hebben zo hun eigen persoonlijke ‘illusies’. In meer of mindere mate. Reconstructies over hoe we denken te zijn of willen zijn vertalen zich blijkbaar vaker in zo doe ik. 

Blinde vlekken

Deze blinde vlek noemt Tasha gedragsblindheid, oftewel ons onvermogen om ons eigen gedrag objectief te kunnen waarnemen en beoordelen. Deze vorm van blindheid is zelfs zo hardnekkig dat dit onvermogen blijft bestaan ook wanneer mensen zichzelf beoordelen aan de hand van video-opnames. Uit verder onderzoek dat Tasha beschrijft in ‘Insight’ blijkt dat iedere andere groep mensen – familie en vrienden, maar ook wildvreemden – jouw gedrag en wat dat zegt over jou als persoon beter kunnen inschatten dan jijzelf. Bovenstaande quote van Walker Percy blijkt dus pijnlijk waar te zijn.

Tijdens de feedbacksessie blijkt dat Petra uitgesproken waarden heeft op het vlak van de ‘sociale omgang’: Open, eerlijk en rechtvaardig zijn. Ook meldt Petra dat ze een persoonlijke behoefte aan autonomie ervaart, die zij in principe ook aan anderen gunt. Echter, haar behoefte om duidelijkheid te scheppen en haar stevige geldingsdrang blijken in praktijk toch de sterker draaiende ‘motoren’ te zijn als het gaat om concreet gedrag.

Het belang van zelfkennis en authenticiteit

Hoewel we hier -in enige mate- allemaal mee te maken hebben, is een (te) sterke incongruentie tussen je zelfbeeld en feitelijk gedrag niet zonder risico’s. Zo loopt Petra het risico dat haar medewerkers haar als gevolg van de incongruentie tussen ‘sociaal praten’ en ‘zakelijk doen’ zullen zien als minder authentiek. Waarmee gevoelens van psychologische onveiligheid gepaard kunnen gaan. Wat vervolgens weer kan leiden tot het staken van het geven van feedback aan Petra, meestribbelen, een stijgend verzuim onder haar medewerkers en zelfs meer burn-outs. De uitdaging waar Petra mee te ‘dealen’ heeft zit eigenlijk niet primair op het niveau van functie-gerelateerde competenties, maar allereerst op het niveau van een belangrijke meta-competentie: ‘zelfinzicht’.

In komende blogs zullen wij nader ingaan op de wijze waarop het niveau van ‘meta-competentie’ in uw organisatie versterkt kan worden. Met als doel het versterken van leiderschap, effectievere samenwerking in teams en betere bedrijfsresultaten.